കോട്ടയം : ഡിസംബറിലെ മഞ്ഞുവീഴുന്ന രാവുകൾക്ക് ആകാശത്ത് നിന്ന് ഒരു വിസ്മയക്കാഴ്ചയുടെ അകമ്പടി കൂടി ലഭിക്കാറുണ്ട്. ജ്യോതിശാസ്ത്ര പ്രേമികൾ 'ഉൽക്കാവർഷങ്ങളുടെ രാജാവ്' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്ന ജെമിനിഡ് ഉൽക്കാവർഷം (Geminid Meteor Shower) വിരുന്നെത്തുന്ന സമയമാണിത്. ഡിസംബർ പകുതിയോടെ പാരമ്യത്തിലെത്തുന്ന ഈ പ്രതിഭാസം, മണിക്കൂറിൽ 120-ലധികം ഉൽക്കകളെ വരെ സമ്മാനിക്കാറുണ്ട്. വെറും 'കൊള്ളിമീനുകൾ' എന്നതിലുപരി, സൗരയൂഥത്തിന്റെ ഉൽപ്പത്തിയെക്കുറിച്ചുള്ള നിർണ്ണായക വിവരങ്ങൾ ഒളിപ്പിച്ചുവെച്ച ബഹിരാകാശ ശിലകളുടെ സഞ്ചാരമാണ് നാം കാണുന്നത്.
💥എന്താണ് ജെമിനിഡ് ഉൽക്കാവർഷം?
സാധാരണയായി ഉൽക്കാവർഷങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നത് വാൽനക്ഷത്രങ്ങളാണ് (Comets). എന്നാൽ ജെമിനിഡിന്റെ കഥ വ്യത്യസ്തമാണ്. 3200 ഫൈത്തോൺ (3200 Phaethon) എന്ന നിഗൂഢമായ ഒരു ഛിന്നഗ്രഹമാണ് (Asteroid) ഇതിന്റെ ഉറവിടം. 1983-ൽ 'ഇൻഫ്രാറെഡ് അസ്ട്രോണമിക്കൽ സാറ്റലൈറ്റ്' (IRAS) വഴിയാണ് ഫൈത്തോണിനെ കണ്ടെത്തുന്നത്. ഉപഗ്രഹസഹായത്താൽ കണ്ടെത്തിയ ആദ്യത്തെ ഛിന്നഗ്രഹമാണിത്.
സാധാരണ ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ഫൈത്തോൺ സൂര്യനോട് വളരെ അടുത്ത് (ഏകദേശം 21 ദശലക്ഷം കിലോമീറ്റർ) സഞ്ചരിക്കുന്നു. ഈ സാമീപ്യം കാരണം കഠിനമായ സൗരതാപമേറ്റ് ഇതിന്റെ ഉപരിതലം വിള്ളലുകൾ വീഴുകയും ('Thermal Fracturing') പൊടിപടലങ്ങളും പാറക്കഷണങ്ങളും ബഹിരാകാശത്തേക്ക് തെറിച്ചുപോവുകയും ചെയ്യുന്നു. ഛിന്നഗ്രഹമാണെങ്കിലും വാൽനക്ഷത്രങ്ങളുടെ സ്വഭാവം കാണിക്കുന്നത് കൊണ്ട് ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഇതിനെ 'റോക്ക് കോമറ്റ്' (Rock Comet) എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. ഭൂമി അതിന്റെ ഭ്രമണപഥത്തിൽ ഫൈത്തോൺ അവശേഷിപ്പിച്ച ഈ അവശിഷ്ട പാതയിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോഴാണ് നാം ജെമിനിഡ് ഉൽക്കാവർഷം ദൃശ്യമാകുന്നത്.
💥കത്തുന്നത് ഘർഷണം കൊണ്ടല്ല!
ഉൽക്കകൾ അന്തരീക്ഷത്തിൽ വെച്ച് കത്തുന്നത് വായുവുമായുള്ള ഘർഷണം (Friction) കൊണ്ടാണെന്നത് ഒരു സാധാരണ തെറ്റിദ്ധാരണയാണ്. യഥാർത്ഥത്തിൽ 'റാം പ്രഷർ' (Ram Pressure) എന്ന ശാസ്ത്രീയ പ്രതിഭാസമാണ് ഇവിടെ നടക്കുന്നത്.
സെക്കൻഡിൽ ഏകദേശം 35 കിലോമീറ്റർ (മണിക്കൂറിൽ 1.2 ലക്ഷം കിലോമീറ്റർ) വേഗതയിലാണ് ജെമിനിഡ് ഉൽക്കകൾ ഭൂമിയുടെ അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നത്. ശബ്ദത്തേക്കാൾ എത്രയോ മടങ്ങ് വേഗതയിൽ സഞ്ചരിക്കുന്ന ഈ പാറക്കഷണങ്ങൾക്ക് മുൻപിലുള്ള വായുതന്മാത്രകൾക്ക് ഒഴിഞ്ഞുമാറാൻ സമയം ലഭിക്കില്ല. തൽഫലമായി ഉൽക്കയുടെ മുൻഭാഗത്ത് വായു അതിശക്തമായി മർദ്ദിക്കപ്പെടുന്നു. ഒരു സൈക്കിൾ പമ്പ് വേഗത്തിൽ അടിക്കുമ്പോൾ വായു ചൂടാകുന്നത് പോലെ, ഈ അതിമർദ്ദം വായുവിന്റെ താപനില 2000 ഡിഗ്രി സെൽഷ്യസിലധികം ഉയർത്തുന്നു.
ഈ കൊടുംചൂടിൽ ഉൽക്കാശില ഉരുകി ബാഷ്പീകരിക്കപ്പെടുകയും (Ablation), ചുറ്റുമുള്ള വായു അയണീകരിക്കപ്പെട്ട് പ്ലാസ്മ (Plasma) രൂപത്തിലാവുകയും ചെയ്യുന്നു. നമ്മൾ ആകാശത്ത് കാണുന്ന മിന്നുന്ന പ്രകാശം ഈ ജ്വലനത്തിന്റേതാണ്. ജെമിനിഡ് ഉൽക്കകൾ പലപ്പോഴും മഞ്ഞ, പച്ച, നീല നിറങ്ങളിൽ കാണപ്പെടാറുണ്ട്. ഉൽക്കയിലുള്ള സോഡിയം, നിക്കൽ, മഗ്നീഷ്യം തുടങ്ങിയ ലോഹങ്ങളുടെ സാന്നിധ്യമാണ് ഈ വർണ്ണവൈവിധ്യത്തിന് കാരണം.
💥എന്തുകൊണ്ട് 'ജെമിനിഡ്'?
ഭൂമിയിൽ നിന്ന് നിരീക്ഷിക്കുമ്പോൾ ഈ ഉൽക്കകൾ ആകാശത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേക ബിന്ദുവിൽ നിന്ന് പ്രവഹിക്കുന്നതായി തോന്നും. ഇതിനെ 'റേഡിയന്റ് പോയിന്റ്' (Radiant Point) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. മിഥുനം (Gemini) രാശിയിലെ കാസ്റ്റർ, പോളക്സ് എന്നീ നക്ഷത്രങ്ങൾക്ക് സമീപമാണ് ഈ ബിന്ദു വരുന്നത് എന്നതിനാലാണ് ഇവയ്ക്ക് 'ജെമിനിഡ്സ്' എന്ന പേര് ലഭിച്ചത്. എന്നാൽ, യഥാർത്ഥത്തിൽ ഈ നക്ഷത്രങ്ങളും ഉൽക്കകളും തമ്മിൽ വലിയ അകലമുണ്ട്; ഇത് ഒരു ദൃശ്യഭ്രമം മാത്രമാണ്.
🔥എപ്പോൾ, എങ്ങനെ കാണാം?
ഈ വർഷത്തെ ജെമിനിഡ് ഉൽക്കാവർഷം ഡിസംബർ 4 മുതൽ 17 വരെ സജീവമാണെങ്കിലും, അത് ഏറ്റവും ശക്തിപ്രാപിക്കുന്നത് ഡിസംബർ 13, 14 തീയതികളിലാണ്.
ഡിസംബർ 13-ന് രാത്രി 9 മണി മുതൽ ഉൽക്കകൾ കണ്ടുതുടങ്ങും. സാധാരണഗതിയിൽ അർദ്ധരാത്രിക്ക് ശേഷം പുലർച്ചെ 2 മണി മുതലുള്ള സമയമാണ് നിരീക്ഷണത്തിന് ഏറ്റവും അനുയോജ്യം. എന്നാൽ, 2025-ൽ ഈ സമയത്ത് ചന്ദ്രന്റെ സാന്നിധ്യം ആകാശത്തുള്ളതിനാൽ നിലാവുണ്ടാകും. ഇത് മങ്ങിയ ഉൽക്കകളെ കാണുന്നതിന് ചെറിയ തടസ്സമുണ്ടാക്കിയേക്കാം. എങ്കിലും, ജെമിനിഡ്സ് പൊതുവെ തിളക്കമേറിയവയായതിനാൽ കാഴ്ചയെ ഇത് പൂർണ്ണമായും മറക്കില്ല.
ടെലിസ്കോപ്പോ ബൈനോക്കുലറോ ഇതിനാവശ്യമില്ല; നഗ്നനേത്രങ്ങൾ കൊണ്ട് ആകാശത്തിന്റെ വിശാലമായ പശ്ചാത്തലത്തിൽ നോക്കുന്നതാണ് ഉചിതം.
നഗരങ്ങളിലെ കൃത്രിമ പ്രകാശത്തിൽ നിന്ന് മാറി, ഇരുണ്ട പ്രദേശങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുക. കണ്ണിന് ഇരുട്ടുമായി പൊരുത്തപ്പെടാൻ (Dark Adaptation) ഏകദേശം 20-30 മിനിറ്റ് സമയം നൽകുക.
ശാസ്ത്രീയ പ്രാധാന്യം
കേവലം ഒരു കൗതുകക്കാഴ്ച എന്നതിലുപരി, ശാസ്ത്രലോകത്തിന് ഇവ അമൂല്യമാണ്. സൗരയൂഥം രൂപംകൊണ്ട കാലത്തെ അവശിഷ്ടങ്ങളാണ് ഈ ഛിന്നഗ്രഹങ്ങൾ. ഇവയുടെ ഘടനയും രാസപ്പൊരുളുകളും പഠിക്കുന്നത് ഭൂമിയിൽ ജീവൻ ഉണ്ടായ സാഹചര്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് വരെ സൂചനകൾ നൽകിയേക്കാം. ജപ്പാന്റെ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയായ ജാക്സ (JAXA) വിക്ഷേപിക്കാനൊരുങ്ങുന്ന 'DESTINY+' എന്ന ദൗത്യം ലക്ഷ്യമിടുന്നത് 3200 ഫൈത്തോണിനെ പഠിക്കാനാണ് എന്നത് ഇതിന്റെ പ്രാധാന്യം വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ഡിസംബറിലെ തണുത്ത കാറ്റിൽ, ആകാശത്തേക്ക് കണ്ണുനട്ടിരിക്കുമ്പോൾ ഓർക്കുക; നമ്മൾ കാണുന്നത് പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ ഒരു വലിയ ചരിത്രപുസ്തകത്തിലെ ജ്വലിക്കുന്ന താളുകളാണ്. 3200 ഫൈത്തോൺ എന്ന മാതൃശിലയിൽ നിന്ന് വേർപെട്ട്, കോടിക്കണക്കിന് കിലോമീറ്ററുകൾ സഞ്ചരിച്ച്, ഒടുവിൽ ഭൂമിയുടെ അന്തരീക്ഷത്തിൽ ഒരു അഗ്നിപുഷ്പം പോലെ വിരിഞ്ഞുമായാൻ എത്തുന്ന അതിഥികളാണവർ.